Als haar ouders Han Xincheng op de foto zagen, zouden ze trots zijn op hun knappe dochter in witte jurk, compleet met bruidsboeket. Maar wat zouden ze vinden van haar vrouwelijke wederhelft die haar steels zoent? Han en haar potentiële eega overtreden geen enkele Chinese wet: sinds 1997 is het bedrijven van de homoliefde niet langer een daad van ‘hooliganisme’ en vijf jaar later werd het ook uit de lijst van ‘mentale aandoeningen’ geschrapt.
Maar dat is niet voldoende voor Han en de drie anderen die met Gelukkig Paar actie voerden in het hart van Peking: ze willen dat het homohuwelijk wordt gelegaliseerd. De voorbije jaren heeft seksuologe Li Yinhe daar met de indiening van wetsvoorstellen bij het Nationaal Volkscongres al verschillende pogingen toe gedaan, maar tot dusver werden haar suggesties nog nooit voor debat weerhouden.
In de maatschappij zelf is er de voorbije jaren nochtans veel veranderd. Neem het verhaal van de rurale migrant Sun Dehua. In 2001 was hij van plan zijn zoon te vermoorden toen hij hoorde dat hij een vriendje had. Sun schafte zelfs benzine aan om de homobar die zoonlief uitbaatte in de fik te steken. Sinds 2006 runt Sun evenwel de eerste hotline voor ouders van homoseksuele kinderen en vorig jaar kocht hij voor zijn zoon en diens vriend zelfs een eigen huis. Nu zou hij hen zelfs graag getrouwd zien.
Zheng Yuantao had een vergelijkbare ervaring: toen hij zijn moeder over zijn homoseksualiteit vertelde, vreesde hij dat ze voor dramatische taferelen zou zorgen. Wel integendeel, Wu Youjian begon een blog over haar zoon op sina.com, die in een halfjaar tijd meer dan 10.000 reacties kreeg. Tante Wu, zoals ze nu wordt genoemd, is onderhand een kleine beroemdheid en velen wensten dat ze een moeder als haar hadden.
De jongste research van seksuologe Li Yinhe geeft aan dat 20 procent van de Chinezen ‘helemaal niets fout’ vindt aan homoseksualiteit, terwijl twee keer zoveel ondervraagden het ‘helemaal niet oké’ achten. Zes burgers op de tien zouden best wel homovrienden willen en 91 procent van de ondervraagden acht het niet acceptabel dat mensen hun baan zouden verliezen omdat ze de herenliefde belijden. Maar toch vond 55 procent dat de leraar/lerares van zijn eigen kind maar beter hetero kon zijn. Homohuwelijken zijn voor één op de drie ondervraagden aanvaardbaar, terwijl die score in internetonderzoek twee keer zo hoog ligt, wat Li verklaart door de “identiteit van de internaut: stedelijk en hoog opgeleid”.
Schoonmaakoperatie
Voorts wijst ze erop dat China lang niet slecht scoort in de vergelijking met andere landen: “Het grote voordeel is dat we een overtuigd seculiere natie zijn, zonder religieuze overtuigingen over homozondigheid. De eerste antihomowet dateert uit 1740 en kwam er door de christelijke missionarissen. Wel stelde de confucianistische wijsgeer Mengzi (vierde eeuw voor Christus) dat het grootste plichtsverzuim van de zoon erin bestaat niet voor mannelijke nazaten te zorgen, wat verklaart waarom acht op de tien homo’s uiteindelijk toch trouwen en kinderen krijgen.”
De Chinese overheid gedraagt zich dubbelzinnig tegenover het fenomeen. Homoseksualiteit is uit het strafwetboek gehaald maar aidsactivist Wan Yanhai meldde enige maanden voor het begin van de Olympische Spelen vorig jaar toch dat tientallen homobars en -sauna’s door de politie waren gesloten en dat verschillende mensen waren opgepakt in een ‘schoonmaakoperatie’.
Ook Yang Yang, verbonden aan het acht jaar geleden opgerichte Chinese gay en lesbisch filmfestival, heeft er ervaring mee. “De eerste keer dat we het festival organiseerden op de campus van Peking Universiteit kregen we na drie dagen het bevel om te vertrekken”, vertelt ze aan de telefoon. Reden: het betrof ‘geen elegante kunst die het propageren waard is’. Vier jaar later probeerden we het opnieuw op dezelfde locatie. Zodra de affiche getoond werd, moest we weer ophoepelen, met hetzelfde argument. We hebben alle bezoekers dan per sms uitgenodigd naar kunstencentrum Dashanzi. Op de derde editie in 2007 konden we wel films tonen, omdat we onder de paraplu van het festival voor de onafhankelijke documentaires zaten. Maar dan bereikten we niet het beoogde publiek. Voor dit jaar zijn we nog aan het plannen. Maar ik ben hoopvol gestemd, onder meer doordat de bruidenactie in Qianmen niet door de politie is ontbonden. Dat zou een paar jaar terug wel zijn gebeurd. Het gaat de goede kant op.”